زمین شناسی، آلتراسیون، کانی سازی و ژئوشیمی محدوده اکتشافی جلمبادان، شمال غرب سبزوار، استان خراسان رضوی

منطقه ی اکتشافی جلمبادان، در 54 کیلومتری شمال غرب سبزوار و در بخش میانی کمربند افیولیتی شمال سبزوار قرار گرفته است. توده های نیمه عمیق شامل هورنبلند دیوریت پورفیری، پیروکسن هورنبلند دیوریت پورفیری، هورنبلند -پیروکسن دیوریت پورفیری و بیوتیت هورنبلند دیوریت پورفیری، و توده های نفوذی عمیق شامل پیروکسن هورنبلند -دیوریت ، هورنبلند پیروکسن دیوریت، هورنبلند دیوریت و هورنبلند مونزودیوریت، به سن ائوسن، منشاء کانی سازی طلا و مس در منطقه می باشند. پذیرفتاری مغناطیسی توده های نفوذی عمیق و نیمه عمیق بین si5-10×16 تا si5-10× 4793 تغییر می کند که مقادیر پایین، حاصل تاثیر آلتراسیون می باشد. همچنین با توجّه به حضور مگنتیت، می توان سنگ های منطقه را در سری گرانیتوئیدهای مگنتیت دار یا نوع i طبقه بندی نمود.آلتراسیون هایی که توده های نیمه عمیق و عمیق منطقه را تحت تأثیر قرار داده اند عبارت اند از: سیلیسی - آرژیلیک، آرژیلیک - سرسیتیک، آرژیلیک، سیلیسی - پروپلیتیک، پروپلیتیک - سرسیتیک، آرژیلیک - پروپلیتیک و پروپلیتیک. آلتراسیون آرژیلیک- پروپلیتیک و سیلیسی- آرژیلیک به عنوان وسیع ترین و مهم ترین آلتراسیون ها در توده-های نفوذی منطقه محسوب می شوند. کانی سازی به شکل های افشان و استوک ورک دیده می شود. کانی سازی استوکورک بیشتر در واحد هورنبلند دیوریت پورفیری تشکیل شده است. رگچه ها عبارت اند از: کوارتز، پیریت، کوارتز - پیریت، کوارتز- پیریت- مگنتیت. تعداد رگچه های دارای کانی های سولفیدی در بعضی جاها، به بیش از 10 رگچه در متر مربّع نیز می رسد. زون گوسان وسیعی در نتیجه اکسید شدن کانی های سولفیدی (عمدتاً پیریت)، در توده های نفوذی عمیق و نیمه عمیق دیده می-شود. میزان اکسید آهن ثانویّه در برخی جا ها به 10 درصد نیز می رسد. دامنه ی تغییرات طلا در رسوبات رودخانه ای از ppb1 تا 1/372 گرم در تن است. هم چنین دامنه ی تغییرات عناصر در نمونه های خرده سنگی منطقه جلمبادان عبارتست از : طلاppb1 تا 1/031 گرم در تن، مس6- 175 گرم در تن، سرب 6- 89 گرم در تن، روی 6- 76 گرم در تن، بیسموت 21-44 گرم در تن، آنتیموان 25- 50 گرم در تن. بیش ترین میزان سرب و روی بر هم منطبق بوده و در واحد پیروکسن هورنبلند دیوریت پورفیری با آلتراسیون آرژیلیک- پروپلیتیک دیده می شود. همبستگی نسبتاً مثبتی بین تراکم رگچه ها و مقدار مس و طلا در منطقه وجود دارد. شواهد نشان می دهد که کانی سازی منطقه احتمالاً از نوع مس- طلا پورفیری می باشد، امّا اثبات آن به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.